خاطرات
تلاش و فعالیت زن در منزل، نقش بهسزایى در رشد و تکامل خانواده از نظر تربیتى، فرهنگى، اخلاقى و اقتصادى دارد. متأسفانه در گذشته تلاش زنان بر اثر تحقیر، ارزش و قیمتى نداشت. رسول خدا - ص - با توجه به نقش عمده و حیاتى زن در سعادت خانواده، به تلاش زن، چنان ارزش و قیمت داد که در ردیف ارزش و قیمت پیکار مجاهدان فى سبیل الله قرار گرفت؛ چنین نگاهى به ارزشمندى فعالیت زنان، حکایت از جایگاه والاى زنان در نزد خداوند سبحان و رسول برگزیده او دارد.
تلاش مردان براى خانواده، همپاى جهاد در راه خداست.
کار و فعالیت مردان براى تأمین رفاه و رفع نیازمندى خانه با چنین نگاهى که همسرش رکن اصلى آن را تشکیل مىدهد، حکایت از جایگاه و ارزشمندى زن در آموزههاى پیامبر گرامى ـ ص - دارد.
رفتار نیکو و عادلانه با زنان
در زمان جاهلیت زنان بیشترین ستم را از ناحیه همسرانشان در خانواده تحمل مىکردهاند، تا جایى که در برخى قبیلهها، با دید تحقیرآمیز به زنان نگاه مىشد؛ عدالت و رفتار خوب با زنان چندان مفهوم نداشت، و مردان با زنان به عنوان «دارایى و اموال منقول و غیر منقول» نگاه مىکردند، و به خود حق مىدادند که هرگونه مىخواهند با آنها رفتار کنند. در شریعت نبوى، با این افکار غلط و اندیشههاى باطل مبارزه شد، و از رفتار عادلانه در نظام خانواده سخن رفته است.
پیامبر اکرم - ص- خانواده را، که زن رکن مهم آن است، چنان ارزشمند مىداند که از تلاش مرد براى حفاظت و خدمت به خانواده به عنوان جهاد در راه خدا یاد کرده است.
در اسلام زنان توانستند در مکتب نبوى، جایگاه خوبى نسبت به رفتار عادلانه و انسانى، هم نسبت به خود و هم نسبت به دارایى و اموال خود، به دست آورند. رسول خدا - ص - بهترین مردان را کسى دانسته که با همسرانش رفتار نیکو داشته باشد، و کسى را محبوبترین فرد در نزد خداوند معرفى کرده است که نیکوترین رفتار را با خانوادهاش داشته باشد. رسول خدا - ص- معیار خوبى مرد را، خوش رفتارى با همسر قرار داده است.
زن بهترین یار و پشتیبان
رسول خدا - ص - زنان را بهترین یاور و پشتیبان براى مردان دانسته و رفتار نیک را نسبت به آنان سفارش کرده و فرموده است: بد رفتارى انسانها با یاور خویش شایسته و پسندیده نیست.
پاس داشتن حرمت زنان
پاس داشتن حرمت و عفت زنان، در مکتب رسول خدا - صلى الله علیه و آله - امر حیاتى به شمار رفته و پیامبر فرموده است: نسبت به زنان مردم عفت ورزید، تا زنانتان عفیف و پاکدامن بمانند.
زن مایه خیر و برکت
بر خلاف سنتهاى خرافى گذشته که زنان را مایه شرارت و نکبت مىدانستند، رسول خدا - صلى الله علیه و آله - زن را مایه توانگرى و برکت خوانده است.
دوست داشتنى بودن زن
زن در پارهاى از فرهنگها، موجود منفور به حساب مىآمد، ولى رسول خدا - ص - زن را چنان دوست داشتنى خوانده که از میان آنچه که در دنیا وجود دارد چیزى برای ایشان به پاى محبوبیت زن نمىرسد؛ چه آن که تنها بوى خوش توانسته است در کنار محبوبیت او قرار گیرد. از نظر عاطفى ، کرامت و شخصیت رابطه نزدیک با عنصر محبت دارد. در کلام پیامبر -ص- روى عنصر محبت زنان چنان تکیه شده است که مقدار و اندازه ایمان به خداوند سبحان را محبت زنان قرار داده است. بنابراین محبت، احترام و تکریم شخصیت زنان، جزء سیره و رفتار رسول خدا- ص- بوده است، و با الگو قرار دادن رفتار و آموزه هاى آن حضرت، کرامت و شخصیت زنان حفظ مى شود.
بهترین زنان، زنى مهربان است، در خانوادهاش با حجاب، عفیف و عزیز، و در برابر شوهرش تسلیم، نرم و خوشخو می باشد؛ با آرایش و زینت و نمایش در برابر همسرش ظاهر شود، و زینتش را از غیر شوهرش مىپوشاند؛ به سخنان همسرش گوش دهد و فرمان برد.
بهترین و بدترین زنان
خداوند سبحان زن و مرد را موجود مختار آفریده، و پیامبرانش را براى هدایت و ارشاد هردو، فرستاده است. زن و مرد مىتوانند راه هدایت و سعادت یا راه شقاوت و گمراهى رابرگزینند. لذا همانطور که مردان مىتوانندبهترین و بدترین باشند؛ زنان نیز چنین هستند. از این رو زنان با همه جایگاه ارزشمندى که در آموزههاى شریعت نبوى دارند، مىتوانند با برگزیدن راه رشد و سعادت بهترین باشند، و نیز مىتوانند با انتخاب راه شقاوت، بدترین باشند.
رسول گرامى - صلى الله علیه وآله - بهترین و بدترین زنان را معرفى کرده است که به عنوان نمونه، به چند مورد از سخنان آن حضرت اشاره مىشود:
الف - بهترین زنان
جابر یکى از اصحاب نامدار رسول خدا - ص - مىگوید: در مجلس رسول خدا - ص - درباره فضیلت و برترى زنان صحبت مىکردیم، رسول خدا - ص - فرمود:« آیا مىخواهید که از بهترین زنان به شما خبر دهم؟» همه گفتند: « بله یا رسول الله!» حضرت فرمود: «بهترین زنان، زنى مهربان است، در خانوادهاش با حجاب، عفیف و عزیز، و در برابر شوهرش تسلیم، نرم و خوشخو می باشد؛ با آرایش و زینت و نمایش در برابر همسرش ظاهر شود، و زینتش را از غیر شوهرش مىپوشاند؛ به سخنان همسرش گوش دهد و فرمان برد.
ب - بدترین زنان
خوبترین زنان در کلام رسول خدا زنانى هستند با ویژگیهایی که ذکر شد، و بى گمان بدترین زنان، زنانى هستند که فاقد آن ویژگیها باشد. رسول خدا - ص - در جمعى از اصحابش چنین فرمود: «بدترین زنان شما، زنى است که در میان کسانش رام، نرم و مطیع است، ولى در برابر شوهرش، مغرور و گردنفراز. بدترین زنان، زن نازا و کینهتوز است که در غیاب شوهرش از هیچگونه رفتار زشتى که باعث جلوهگرى شود پروایى ندارد، ولى در برابر شوهرش همانند مرکب سرکشى است که حاضر به هیچ گونه بهرهدهى نیست، و زنى که هیچگونه عذرى را از همسرش نمىپذیرد، و از هیچ لغزش او نمىگذرد.»
نتیجه
بنابر آنچه گذشت به خوبى معلوم شد که زنان در مکتب حیاتبخش حضرت محمد - صلى الله علیه و آله - در تمام عرصههاى زندگى، از نگاه فکرى، فلسفى، حقوقى، فرهنگى، اجتماعى و خانوادگى در جایگاه طبیعى و ارزشهاى اصلى و فطرى خویش قرار گرفتهاند؛ چنان که در عصر جاهلى زنان، موجود پست، و در ردیف حیوانات قرار گرفته و در حد اموال و اشیاء سقوط کرده بودند.
از مطالعه اسفبار زندگى زنان در گذشته و امروز به خوبى در مىیابیم که تنها راه نجات زنان، بازگشت به سوى خورشید شریعت تابناک حضرت محمد - صلى الله علیه وآله - است که مىتواند آنان را از گرداب خوارى و زندگى مرگبار نجات دهد و به جایگاه طبیعى و انسانىشان رهنمون سازد، و زنان امروز، تنها در سایه آموزههاى شریعت محمدى - صلى الله علیه و آله - مىتوانند جایگاه اصلىشان را به دست آورند.
منبع: مجله فرهنگ جهاد