خاطرات
شما وقتی یک موبایل جدید میخرید با گوشی قدیمیتان چه میکنید؟
مسلما همراه قدیمی خود را دور نمیاندازید. شاید مدتی آن را برای روز مبادا نگه دارید و یا به دوستان و آشنایان امانتش بدهید. دست آخر هم ممکن است سر از یک مغازه موبایل فروشی در آورید و قصد فروش آن را بکنید.شاید بتوانیم بگوییم روند تعویض موبایل به اندازه روند رشد تکنولوژی آن سریع است. بر اساس اطلاعات آماری روزنامه ایندیپندنت، عمر مفید استفاده از یک تلفنهمراه بطور متوسط 5 سال است. در حالی که برخی از مردم تقریبا هر سال گوشی موبایلشان را عوض میکنند.
در ایران آمار مشخصی از میزان تعویض موبایلها وجود ندارد ولی با توجه به سرعت ورود موبایلهای جدید، میتوان حدس زد که در ایران هم سرعت تعویض گوشی کمتر از اروپا یا آمریکا نیست. شاید شرکتهای تولیدکننده موبایل که تقریباً هر هفته محصولی جدید را معرفی یا وارد بازار میکنند، مسبب اصلی این مصرف گرایی باشند. البته تولیدکنندگان هم به طراحی برنامههای بازیافت گوشی برای کاهش ضررهای محیط زیست روی آوردهاند. مثلا بسیاری از تولید کنندگان موبایل گوشیهای قدیمی و از رده خارج را تحویل می گیرند ولی خیلی مشخص نیست که پس از دریافت موبایلهای قدیمی با آنها چه میکنند. در ایران فروشندگان موبایل، موبایلی را که دیگر خریدار ندارد، به تعمیرکاران موبایل میفروشند. تعمیرکاران هم موبایل را باز کرده و قطعههای آن را استفاده میکنند. برخی قطعه ها را برای موبایلهای دیگر بر میدارند و از قطعههای سالمتر هم به عنوان قطعه اصلی استفاده میکنند. به این ترتیب موبایل کهنه و قدیمی دوباره استفاده میشود و تولید زباله نمیکند.
در ایران، برخی موبایلها سرنوشت دیگری پیدا میکنند و پیش از آنکه عمرشان به پایان برسد وارد مرحله رفرش میشوند. شاید عبارت «موبایل رفرش شده» را شنیده باشید. موبایل رفرش شده قیمت پایینتری دارد. رفرش از کلمه Re furbishment گرفته شده استRe furbishment . در لغت به معنی تغییر جزیی یک وسیله از نظر ظاهری و فنی است.
این موضوع در بین محصول های گرانقیمتی مثل موبایل، کامپیوتر، لپتاپ و صفحه نمایشهای کامپیوتر شایع است و دلیلش هم آمار مرجوعی بالایی است که این وسایل دارند.
برای مثال کامپیوتر و لپتاپهای که برچسب Re furbishment دارند، معمولاً در ابتدا، استاندارد کیفی سازنده را سپری نکردهاند، ولی پس از تعمیر، تأیید میشوند و با قیمتی در حدود 30 درصد کمتر به فروش میرسند. بطور کلی هر وسیله الکترونیکی می تواند به دلیل های مختلف Re furbishment تلقی شود.
یکی از این دلیلها مرجوعی بودن کالاست. در بیشتر فروشگاههای بزرگ، یک دوره زمانی مشخص برای بازگرداندن کالا وجود دارد. اگر محصول عیب و نقصی داشته باشد، فروشگاه آن را به کارخانه سازنده برمیگرداند. کارخانه آن را بررسی و تعمیر میکند و با بستهبندی جدید به نام یک محصول Re furbishment میفروشد.
دلیل دیگر آسیبهای حمل و نقل است. گاهی اوقات ممکن است بسته کالا هنگام حمل، به هر دلیلی آسیب ببیند ولی محصول سالم بماند. در این حالت هم فروشنده بستههای آسیب دیده را به کارخانه سازنده بازمیگرداند. کارخانه نیز محصولات را دوباره بستهبندی میکند و با عنوان Re furbishment به فروشنده پس میدهد.
سومین دلیل تغییر در شکل ظاهری کالاست. گاهی یک محصول به دلایل مختلفی دچار خش، فرورفتگی یا دیگر اشکالهای ظاهری میشود که فقط شکل دستگاه آسیب می بیند و عملکرد آن تغییری نمیکند. کارخانه سازنده دو راه دارد: یکی اینکه دستگاه را با همان عیب ظاهری بفروشد یا اینکه عیب محصول را با قرار دادن قطعات در یک قاب جدید رفع کند. در هر دو صورت محصول Re furbishment شده به حساب میآید.
آخرین دلیل ایجاد مشکل در خط تولید است. ممکن است در خط تولید، مشکلی برای محصول پیش آید که زمان تولید کسی متوجه آن نشود و در فروشگاه مشخص شود. در نتیجه کارخانه این محصول را پس از تحویل گرفتن از فروشگاه، تعمیر میکند و دوباره به عنوان محصول Re furbishment میفروشد.
به این ترتیب گوشیهای موبایل به هر دلیلی میتوانند به کارخانه سازنده برگردانده شوند اما کارخانه نمیتواند آن را به عنوان محصول نو بفروشد بلکه با نام Re furbishment به بازار میفرستد. در ایران پدیده Re furbishment معنای دیگری پیدا کرده. روند رفرش در کشور ما با سایر کشورهایی که در آنها Re furbishment به صورت رسمی و قانونی انجام میشود، متفاوت است.
بسیاری از گوشیهای رفرش شده موجود در بازار وارداتیاند و عملیات رفرش در کشورهای دیگر روی آنها انجام شده. به همین دلیل حتی متخصصان تلفن همراه نیز به سختی میتوانند این گوشیها را از اصلی تشخیص دهند. بنابراین بهتر است برای اطمینان از اصل بودن موبایل، به دنبال گارانتی اصلی باشید و به موبایلهای زیر قیمت شک کنید.